ส้มเขียวหวาน

ชื่ออื่น ส้มแป้นขี้ม้า ส้มแป้นกระดาน ส้มแก้วโบราณ ส้มแสงทอง ส้มตรังกานู ส้มจันทบูร(กรุงเทพ) ส้มเชียงตุง มะจุก มะขาง มะขุน(เหนือ) มะบาง มะเขียว(เชียงใหม่) ลีนายือโบ ลีมาจีนา(มาเลย์-ใต้)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก แตกกิ่งก้าน
ใบ เป็นใบประกอบ ผิวใบมัน ใบสด มีกลิ่นหอมเฉพาะ
ดอก เป็นดอกเดี่ยวหรือดอกช่อ กลีบดอกสีขาว ร่วงง่าย ดอกบานมีกลิ่นหอม
ผล รูปร่างกลมแบนนเล็กน้อยเมื่อยังอ่อนมีสีเขียวผิวมัน เมื่อแก่สุกผิวผลเปลี่ยนเป็นสีเหลือง
การใช้ประโยชน์
ใช้เป็นอาหาร ผลสุก รับประทานเป็นผลไม้ เชื่อม ทำน้ำผลไม้
คุณค่าทางโภชนาการ เนื้อส้มมีวิตามินซี เอ บี มีธาตุแคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส มีกรดอินทรีรย์หลายชนิดและอื่นๆ ส้มเขียวหวานมีวิตามินเอสูงมาก ๔,๐๐๐ I.U. ในส่วนที่กินได้ ๑๐๐ กรัม ผิวส้ม มีน้ำมันหอมระเหย วิตามินซีและสารอื่นๆ
ใช้เป็นยา ผิวผลใช้สกัดทำทิงเจอร์ สำหรับใช้แต่งกลิ่นยา และมีถฤทธิ์ขับลม เปลือกผลปรุงยาหอม แก้ลมวิงเวียน หน้ามืดตาลายแก้ลมจุดเสียดแน่นเฟ้อ น้ำจากผล ให้วิตามินซี รับประทานป้องกันและรักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน บำรุงร่างกาย แก้ไอและขับเสมหะ




น้ำส้มคั้น
ส่วนผสม 
น้ำส้มคั้น ๓/๔ ถ้วย
น้ำมะนาว ช้อนโต๊ะ
น้ำเชื่อม ช้อนโต๊ะ
เกลือป่น ๑/๔ ช้อนชา
น้ำแข็งบด ๑ ๑/๒ ถ้วย
วิธีทำ
เลือกส้มที่มีรสหวานอมเปรี้ยว ล้างให้สะอาดผ่า ๒ ซีก บีบน้ำส้มเติมน้ำเชื่อม เกืลอป่น ชิมรสดูตามใจชอบ จะได้นำส้มสีเหลืองเข้มข้น รสชาติหวานเปรี้ยวเค็ม กลมกล่อม เทใส่แก้ว น้ำแข็ง เสิร์ฟทัมที